TR02 EFICIENCIA ENERXÉTICA MUNICIPAL

Obxectivo

Aforrar enerxía no marco dos servizos e infraestruturas xestionados polas administracións municipais. Mediante a realización de auditorías enerxéticas e a planificación das melloras preténdese reducir o impacto negativo sobre o cambio climático.

Por qué?

O consumo enerxético dos municipios foi en aumento nas últimas décadas, supoñendo en España unha media aproximada do 2,5% do seu orzamento. Por outra banda, os entes locais teñen a obriga legal de racionalizar o gasto público.

Este consumo enerxético ten unha translación directa en emisións de GEI, e dependendo da orixe desta enerxía, estas emisións serán maiores ou menores. Debido a que o consumo enerxético está presente en todos os procesos, equipamentos, edificios e instalacións dos concelos, a súa planificación e xestión é un factor crave para reducir as emisións de GEI.

Cómo?

Para conseguir unha redución significativa do consumo enerxético é imprescindible contar cun Plan de Acción de Enerxía Sustentable (PAES). Este PAES é unha iniciativa da Dirección Xeral de Enerxía da Comisión Europea, cuxa base era a estratexia 20/20/20. Mediante esta iniciativa, os municipios comprometíanse a reducir as emisións en máis dun 20% para o ano 2020, pero o mesmo Plan serve para ir reducindo as emisións máis aló do 2020. Este PAES debe incluír os seguintes elementos:

► Inventario de emisións
O primeiro paso será realizar un inventario de emisións, detectando os sistemas ou servizos que máis enerxía consomen, para axudar á planificación, concentrando os esforzos neles. Xeralmente é a iluminación pública o servizo que máis enerxía consome, e ademais no que hai máis oportunidades de mellora, pero hai outros servizos ou infraestruturas que supoñen un consumo significativo: centros docentes, polideportivos, edificios administrativos, etc. Se existen instalacións como estacións depuradoras ou potabilizadoras e centros de procesamento de residuos o consumo enerxético increméntase de forma considerable. Outro servizo que tamén supón un consumo enerxético considerable é o do transporte público, aínda que tamén é posible reducir as súas emisións facilmente.

► Diagnóstico enerxético
A partir do inventario e dos fluxos enerxéticos do municipio identifícanse os principais sectores e actividades consumidores de enerxía e emisoras de GEI. Con iso detéctanse os ámbitos susceptibles de mellora para reducir o consumo enerxético e as emisións.

► Plan de Acción
Aquí recolleranse as accións a implantar. Para cada unha das accións realizarase o cálculo da redución efectiva que supoñerá, o seu custo, os axentes implicados e o prazo de implantación. Cada acción deberá contar cun indicador que permita cuantificar a súa eficacia.

► Seguimento
De exporse un programa de seguimento de cada acción en función dos indicadores definidos.

► Participación
O PAES debe ser un proceso participativo e transparente, polo que debe contar cun proceso participativo. Debido aos ámbitos afectados, a participación deberá ser diferente por parte dos traballadores dos servizos municipais e do público en xeral.

► Comunicación
O plan de comunicación deberá conseguir dous obxectivos principais: Incrementar a participación e difundir as medidas e os seus obxectivos.

A pesar de que a selección das medidas para adoptar deberá facerse unha vez realizado o inventario, pódense citar algunha das medidas máis útiles en cidades do tamano de Lugo. A continuación, descríbense algunhas delas por sectores. Inclúense aquí medidas soamente no ámbito dos servizos municipais, xa que moitas das medidas destinadas ao sector doméstico inclúense noutras fichas.

Optimizar a factura eléctrica
• Adecuar as instalacións á potencia realmente demandada, evitando as recargas, en ocasións cuantiosos, en concepto de excesos de potencia
• Compensación de reactiva
• Determinar da curva de carga, e mesmo o traslado de consumos a horas vale
Alumbrado exterior
• Instalar lámpadas LED
• Axustar os niveis de iluminación ás necesidades
• Instalar elementos de manobra que eviten os acesos a destempo
• Incorporar lámpadas máis eficientes
• Incorporar equipos redutores- estabilizadores
Edificios públicos
• Realizar auditorías e posta apunto de equipos defectuosos
• Mellorar o illamento
• Aproveitar o arrefriado gratuíto
• Recuperar a calor de extracción
• Utilizar bombas de calor
• Modificar os tipos de vidros e carpintería en xanelas e portas
• Instalar proteccións solares
• Instalar sistemas de produción de enerxía renovables
• Tomar medidas de aforro en iluminación
Mobiliario urbano
• Minimizar a cantidade de material
• Utilizar materiais reciclables ou valorizables
• Empregar materiais autóctonos ou rexionais para reducir o transporte
• Avaliar a ecoeficiencia dos materiais
• Seleccionar elements durables
Flota municipal
• Renovación flota de veh.s por outros máis eficientes
Introdución de veh.s eléctricos
• Substitución de vehíucos municipais por motocicletas ou bicicletas
• Patrulla policial en bicicleta
• Introdución de autobuses urbanos eléctricos ou que empreguen combustibles alternativos

Calefacción e refrixeración
• Utilización de combustibles alternativos en sistemas DHC
• Recuperación de biogás de entulleira e EDAR
Transporte
• Reducir a necesidade de transporte (ver ficha AC03)
• Intensificar a utilización da administración electrónica
• Mellorar o atractivo do transporte público
EDAR
• Instalar variadores de frecuencia
• Utilizar sistemas de aireación de difusión
• Substituír as lámpadas de UV de media presión polas de baixa presión con alto rendemento
• Automatizar os sistemas de desodorización
• Aproveitar as enerxías residuais que produce a EDAR
Recollida de residuos
• Introdución de sistemas de recollida intelixentes
• Implantar sistemas de recollida contenerizada por fracción, con locais para contedores nos edificios.
• Utilización de combustibles alternativos na frota de recollida
• Estudar a posibilidade de recollida pneumática
Redes de Servicios
• Implantaranse galerías de servizos para facilitar a operación e mantemento e evitar interferencias entre redes

Recollida neumática (ENVAC)

Luminarias solares

Bus urbano propulsado por Biogas en Estocolmo

Hammarby Sjostad (Estocolmo)

Policía en bicicleta (Honolulu)